ដើម្បីរស់នៅបានមនុស្ស តែងមានរបរចិញ្ចឹមជីវិតផ្សេងៗពីគ្នា ខ្លះធ្វើការរាជការ ស្រែចំការ និងរបរដាប់ឆ្លាក់ចាក់ពុម្ពរូបជាដើម ដើម្បីអោយរូបដែលចាក់ចេញមកបានល្អស្អាតទាល់តែអ្នកចាក់ប្រើពុម្ពស្អាតដែរ។ អាស្រ័យហេតុនេះហើយទើបមានសុភាសិតមួយពោលថា ”ល្អពុម្ព ទើបល្អព្រះ“ ។ តើសុភាសិតខាងលើនេះមានអត្ថន័យខ្លឹមសារយ៉ាងដូចម្តេច?
ដើម្បីកុំអោយយល់ច្រឡំក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាខាងលើយើងគប្បី យល់អត្ថន័យនៃពាក្យ ”ពុម្ព“ ជាមុនសិន។ ពុម្ព គឺជាប្រដាប់សំរាប់ចាក់រូបផ្សេងៗ ដូចជារូបព្រះជាដើម។
ប្រធានបទខាងលើ មានន័យថា រូបព្រះពុទ្ធបដិមាទាំងឡាយ ដែលស្អាតសមសួនតាមលក្ខណៈ អាស្រ័យលើពុម្ពនោះស្អាតល្អត្រឹមត្រូវដែរ។ ពាក្យថា ”ល្អពុម្ព ទើបល្អព្រះ“ នៅទីនេះសំដៅលើការប្រកបរបរសិប្បកម្មផលិតរូបព្រះពុទ្ធបដិមា ដោយប្រើពុម្ពចាក់បង្តើតឡើង។ ដើម្បីបានរូបព្រះពុទ្ធបដិមាស្អាតបាត សិប្បករទាំងឡាយគប្បីកែឆ្នៃ ឬផលិតឧបករណ៍ចាក់ពុម្ពរូបអោយបានស្អាតឥតខ្ចោះជាមុនសិន ទើបការចាក់ ពុម្ពរូបព្រះចេញមកបានស្អាតតាមនោះដែរ។ បើពុម្ពមិនល្អត្រឹមត្រូវ ខុសទម្រង់បែបបទ រូបព្រះដែលចាក់ពីពុម្ពនោះក៏ខុសទៅតាមនោះដែរ មានន័យថា ជារូបព្រះមិនល្អស្អាត មិនសមនិងតម្រូវការមនុស្ស។ ហើយបើពុម្ពប្រេះបែកឆែប រូបព្រះដែលចាក់ចេញពីពុម្ពទាំងនោះ ក៏មានស្នាមដូចពុម្ពដែរ។ ឃើញដូចនេះ ហើយ ទើបចាស់ទុំបង្កើតពាក្យពេចន៍ប្រៀនប្រដៅថា ”ល្អពុម្ព ទើបល្អព្រះ“ ។
ពាក្យពុម្ពប្រៀបធៀបទៅនិងមាតាបិតា អាណាព្យាបាល អ្នកគ្រប់គ្រង ឯពាក្យព្រះ ប្រៀបធៀបទៅនិងកុលបុត្រកុលធីតា ទាំងឡាយ។ ”ល្អពុម្ព ទើបល្អព្រះ“ នៅក្នុងន័យធៀបគឺចង់បញ្ចាក់ពី ទំនាក់ទំនងនៃការរស់នៅ ក្នុងគ្រួសារ រវាងឪពុកម្តាយ និងកូនចៅប្រុសស្រី។ ក្នុងការរស់នៅនេះ មាតាបិតា គ្រូឧបជ្ឈាយាចា អ្នកគ្រប់គ្រង មានទួនាទីក្នុងការអប់រំនែនាំ កូនចៅប្រុសស្រី ដែលនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ខ្លួន។ បើអ្នកទាំងនោះចាអ្នកគ្រប់គ្រងមិនបានសង្កេតពិនិត្យការរស់នៅ ឬធ្វេសប្រហែសក្នុងការនែនាំដល់កូនចៅ ធ្វើអោយកូនចៅទាំងឡាយ និងក្លាយទៅជាមនុស្សមិនល្អ ចូលចិត្តប្រព្រឹត្តិអំពើមិនសមរម្យ ល្មើសច្បាប់ ដែលនាំអោយមានទុក្ខទោសដល់ខ្លួននិងក្រុមគ្រួសារ។ ជូនកាលមាតាបិតា អាណាព្យាបាល ទាំងឡាយនោះជាមនុស្សមិនល្អ ប្រព្រឹត្តិអំពើមិនល្អជាគំរូ ដល់កូនចៅ។ ជូនកាលទៀតមានតាបិតាខ្លះ ធូររលុង ដោយការស្រលាញ់កូនពេក ទំរើសកូនៗអោយភ្លើតភ្លើនភ្លេចអ្វីដែលល្អត្រឹមត្រូវ។ ដូចនេះអាកប្បកិរិយាឆ្គាំឆ្គងរបស់កូនចៅ បណ្តាលមកពីម៉ែឪ អាណាព្យាបាលមិនអប់រំ នែនាំអោយបានត្រឹមត្រូវ សមដូចពាក្យចាស់ថា ”ឪអាចារ្យ កូនអាចារ្យ ឯឪជាចោរកូនក៏អាចជាចោរដែរ“។ជាក់ស្តែង ក្នុងអក្សរសិល្បខ្មែររឿងកុលាបប៉ៃលិន ដោយតាមចើមជាមនុស្សល្អ និងចេះអប់រំផ្តល់គំនិត្តល្អៗ ធ្វើអោយចៅចិត្តក្លាយជាយុវជន ល្អមួយរូបគួរអោយកត់សំគាល់ និងគួរជាទីស្រលាញ់រាប់អាន។ ចំណែកលោកបាឡាត់ស្រុកសង្កែវិញ ដោយខ្វះការអប់រំ និងទទួលបានការទំរើសពីសំណាក់មាតាបិតា ធ្វើអោយគេក្លាយជាមនុស្សទំនើង មានចរិតក្អេងក្អាង ប្រហើនកោងកាច មិនល្អ ប្រព្រឹត្តអំពើខុសច្បាប់ជាទម្ងន់។ ដូចនេះក្នុងការរស់នៅរបស់មនុស្ស គ្រប់ក្រុមគ្រួសារ បើអាណាព្យាបាល ជាមនុស្សល្អ កូនចៅដែលនៅក្រោមឱវាត ក៏ជាមនុស្សល្អដែរ។
សរុបសេចក្តីមក ធ្វើពុម្ពសំរាប់ចាក់រូបព្រះបានស្អាត ទើបចាក់ចេញ ឬបង្កើតរូបព្រះបានស្អាត ឯមាតាបិតាជាមនុស្សល្អ កូនចៅក៏និងក្លាយជាមនុស្សល្អជាក់ជាមិនខាន។
ឆ្លងតាមការបកស្រាយបញ្ជាក់ខាងលើ សុភាសិតបុរាណមួយឃ្លានេះ ពិតជាមានអត្ថន័យខ្លឹមសារត្រឹមត្រូវ ព្រោះបានអប់រំនែនាំមាតាបិតាអាណាព្យាបាល ទាំងអស់អោយខិតខំ ប្រៀនប្រដៅ និងកសាងខ្លួនអោយក្លាយជាមនុស្សល្អ ជាគំរូដល់កូនចៅ ឯកូនចៅវិញត្រូវចេះគោរពស្តាប់បង្គាប់ យកគំរូល្អតាមមាតាបិតា អាណាព្យាបាលរបស់ខ្លួន។ ដូចនេះខេមរមុត្រធីតាទាំងឡាយ គប្បីព្យាយាមស្តាប់បង្គាប់ អាណាព្យាបាល គ្រូឧជ្ឈាយាចា អោយបានល្អ ត្រឹមត្រូវ បើម្បីក្លាយជាយុវជនល្អ និងជាមេដឹកនាមល្អ របស់ប្រទេសជាតិ៕ ដោយ៖ លោក សាស្រ្តាចារ្យ ជៀប-អង្គាវឌ្ឍនា
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
